Vorige week ondertekenden vertegenwoordigers van Xi’an en burgemeester Rehwinkel de papieren die de stedenband tussen Groningen en de Chinese miljoenenstad bezegelden. Dat deze stedenband überhaupt tot stand is gekomen is bepaald verbazingwekkend. Een reconstructie.
Ruim drie jaar geleden, in mei 2008, sprak de gemeenteraad uitvoerig over de internationale contacten van Groningen. Over de stedenbanden met Moermansk, San Carlos en steden in de zogeheten ‘noordelijke ontwikkelingsas’ zoals Oldenburg en Bremen was weinig discussie: deze werden als waardevol betiteld. Maar er waren ook stedenbandrelaties waarin bijzonder weinig gebeurde. Maar opzeggen zou onbeleefd zijn, met de gedachte dat je een vriendschap niet zomaar opzegt. Maar we konden ze wel laten ‘slapen’, zoals de praktijk toch al was. Met nieuwe stedenbanden zou men daarentegen zeer terughoudend zijn.
In 2009 ging een Groningse delegatie van politici en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven naar China om de stad Xi’an te bezoeken. Met deze stad waren Groningen economische betrekkingen. Namens de gemeente nam wethouder Jaap Dijkstra van economische zaken deel. Haaks op wat de gemeenteraad een jaar eerder had uitgesproken legde wethouder Dijkstra bij deze gelegenheid doormiddel van een overeenkomst het voornemen vast om met Xi’an een nieuwe stedenband aan te gaan. Maar het verslag van deze reis, inclusief die overeenkomst heeft de gemeenteraad nooit mogen bereiken.
De GroenLinks-fractie was daarom zeer verrast toen de gemeente in september met de mededeling kwam dat burgemeester Rehwinkel, op dat moment in Xi’an, gesprekken voerde ter voorbereiding van het aangaan van een stedenband. Volgens de overeenkomst uit 2009 zou de band worden bekrachtigd in Groningen, tijdens de promotiedagen Noord Nederland van 8 en 9 november.
GroenLinks stond tijdens de raadsvergadering op 26 oktober voor een dilemma. Moesten wij de contacten uit Xi’an, die hun tickets al gekocht hadden en klaarstonden om naar Groningen te vertrekken, vriendelijk doch beslist vertellen dat zij die stedenband op hun buik konden schrijven? Dat zou een schoffering voor hen zijn geweest. En ook een ongelofelijke blamage voor onze burgermeester aangezien die niet wist dat de raad in 2009 nooit was geïnformeerd en dus al helemaal niet gevraagd was om haar mening. Onze fractie koos voor een andere lijn. Samen met andere partijen werden twee moties opgesteld. De eerste sprak uit dat het College nimmer meer op een dergelijke wijze met raadsbesluiten diende om te gaan. En de tweede dat in de nieuwe stedenband met Xi’an uitdrukkelijk aandacht zal worden besteed aan uitwisseling op het gebied van democratie, mensenrechten en arbeidsomstandigheden.
Voor de fractie is het belangrijk dat Groningen zich richt op ideële stedenbanden die een bijdrage leveren aan mondiale bewustwording en die intercultureel begrip bevorderen. Economische stedenbanden hebben daarbij geen prioriteit en als ze al gesloten worden vind GroenLinks dat die vooral in Noord-Europa gezocht moeten worden. De fractie heeft ook grote moeite met de contacten met China, gezien de al genoemde mensenrechtensituatie in dat land.