Het is GroenLinks een doorn in het oog: zware boetes voor mensen die in al hun onschuld iets net niet helemaal goed hebben gedaan. Een vergissing of misinterpretatie die meteen het stempel fraude krijgt opgedrukt. In de bezwaarschriftencommissie sociale zaken en werk komt GroenLinks-raadslid Kris van der Veen te vaak schrijnende situaties tegen. Van der Veen: “Soms is er sprake van verwarrende omstandigheden als bijvoorbeeld een overlijden, soms is de informatie van instanties niet altijd eenduidig. Als mensen te goeder trouw zijn zou je toch wat compassie mogen verwachten, maar de fraudewet kent maar één conclusie: FRAUDE.”
Afgelopen week stelde Nationale Ombudsman Frank van Dooren dat de Fraudewet haar doel voorbij schiet. Mensen die buiten hun schuld, door onwetendheid of onhandigheid een foutje maken met het doorgeven van veranderingen in hun situatie, worden bestraft met – soms torenhoge – boetes. Tegelijkertijd is de pakkans voor echte fraudeurs er niet op toegenomen en belandt deze doelgroep in het strafrecht, waar de boetes ook nog ‘s veel lager zijn. De Nationale Ombudsman stelt voor dat uitkeringsinstanties het voordeel van de twijfel geven aan uitkeringsgerechtigden. Als een kennelijke vergissing aannemelijker is dan misbruik, moeten instanties geen extreem hoge boetes geven, maar een waarschuwing of een boete van maximaal 10 procent van het 'benadelingsbedrag'.
De boodschap van de ombudsman is GroenLinks uit het hart gegrepen. GroenLinks-raadslid Glimina Chakor: “De huidige situatie leidt tot nieuwe schuldproblemen, onzekerheid en wantrouwen richting de overheid en de politiek.” Het gaat om mensen die zich hebben vergist, mensen die niet kunnen bewijzen dat een uitvoeringsorganisatie een fout heeft gemaakt, mensen die iets verkeerd hebben begrepen en mensen die een paar dagen te laat waren door soms heel menselijke omstandigheden. Zij allen worden zwaar beboet. Volgens GroenLinks zou de persoonlijke aanpak (lees: maatwerk) die het college voorstaat moeten leiden tot vroegtijdige signalering en het voorkomen van boetes voor mensen die niet te kwader trouw zijn. Van der Veen en Chakor hebben het college hierover schriftelijke vragen gesteld.